In elke kroeg kwamen mensen samen die niets anders als bindmiddel hadden dan de gezelligheid van de kroeg. Slechts zelden gingen de contacten verder. Persoonlijk werd het zo mogelijk haast nooit.
Voor de Fulmar Inn was dat niet anders. Geen van de stamgasten wist wanneer een van de andere gasten jarig was. Degene die echt niet wilde dat men wist dat hij jarig was op 5 november was Koos. Men had het ook nooit gevraagd, en Koos had het nooit verklapt.
Koos had een nadeel: hij was te vinden op de website van de Kamer van Koophandel.
Het was ook nooit zo ver gekomen dat zijn verjaardag bekend zou worden. Zolang niemand er over begon, was het Koos best.
Tot op een dag Sjoerd bij een van zijn mailinglists, dagelijkse of wekelijkse digitale nieuwsbrieven met vaak over feitjes of cijfers of een gebeurtenis uit de geschiedenis, over de verjaardagenparadox las.
Op een wat druilerige zomeravond, terwijl de stemming in de kroeg nog lauw was, spuide Sjoerd zoals vaker als het zwijgen aan de bar de overhand had, wat feitjes en cijfertjes die hij die week had gelezen of gehoord.
‘Weten jullie dat sinds dat die hele pandemie begon, het aantal life en andere coaches is verdrievoudigd?
De psychologe in het gezelschap keek even op, maar ging er niet op. Jonneke wist wel beter: Sjoerd was niet zo van de psychologie en testen en geblaat van therapeuten en coaches.
‘Wist je dat in Nederland van de 100 elektrische apparaten per huishouden vijf procent stuk is, maar dat we die niet wegdoen?’
Hannes knikte.
‘Ik heb steeds het idee dat ik die apparaten nog wel eens ga repareren, maar ik weet ook wel dat je die krengen tegenwoordig niet meer uit elkaar kunt krijgen.’
Na tien minuten praten over de collectie kapotte huishoudelijke apparaten zei Sjoerd:
‘Volgende week heb ik een verhaal over de verjaardagenparadox.’
Niemand reageerde met een opmerking, alleen Koos keek met grote ogen Sjoerd aan. Koos voelde aan zijn water aan wat ging komen. Sjoerd deed alsof zijn neus bloedde. Hij vergrootte even zijn pupillen maar dat kon Koos vanaf zijn plek achter de bar niet goed zien, ook al omdat hij richting het licht van de ramen keek en het gezicht van Sjoerd in het donker was.
Een week later.
Op de dag van zijn verjaardag, die hij altijd verborgen had weten te houden, werd Koos verrast.
De hele clan aan stamgasten kwam die vrijdag in polonaise binnen, ging voor de bar staan en na een 1, 2, 3, 4 zong men in koor:
‘Lang zal die leven, Lang zal die leven, Lang zal die leven in de gloria. in de gloria, in de gloria. Hieperdepiep? Hoera.’
Verbouwereerd zat Koos op zijn kruk achter de bar.
‘Hoe… hoe … hoe weten jullie dat?’
Iedereen behalve Sjoerd ging aan de bar zitten. Toen de geluiden verstomden, nam hij het woord.
‘Koos, je weet dat kennis en cijfers en feitjes helemaal mijn ding is. Op een van de mailinglist kwam een verhaal voorbij over de verjaardagenparadox.’
‘De watte?’
‘De verjaardagenparadox is een paradox uit de kansrekening met een resultaat dat tegen de verwachting ingaat. Het gaat om de vraag hoe groot de kans is dat in een groep willekeurig gekozen mensen er (minstens) twee dezelfde verjaardag hebben.’
‘0 hier in de kroeg.’
‘Bij 365 mensen 100%.’
Hannes en Maartje lachten elkaar toe.
‘Het blijkt dat deze kans al meer dan 50% is voor een groep van maar 23 mensen. Bij 57 mensen is de kans zelfs meer dan 99%.’
‘WAAAAT?’
‘Dat kan nooit.’
‘Dus wel.’
Op de gezichten van de meesten stond een verbluffende versuffing af te lezen.
‘Dus als we allemaal twee collega’s meenemen volgende keer dan is de kans aanwezig dat twee van ons op dezelfde dag jarig zijn? Geloof ik niet.’
‘Met geloof heeft het niets te maken.’
Sjoerd had wel verwacht dat een deel van de stamgasten die zogenaamde verjaardagenparadox niet wilde horen, met name de gestudeerden niet, en een deel juist wel, de geïnteresseerden.
‘Ik ga het niet uitleggen, zoek maar eens op verjaardagenparadox, en reken dan op een behoorlijk dosis statistiek en kansrekening.’
Sjoerd had ook niet alles begrepen, maar het zat zo ongeveer zo in de steel dat, uitgaande van de vraag hoe groot de kans was dat in een groep willekeurig gekozen mensen er (minstens) twee dezelfde verjaardag hadden, doe kans al meer dan 50% was voor een groep van maar 23 mensen en bij 57 mensen zelfs meer dan 99%.
Al snel werd het geroezemoes aan de bar groter en luider en intenser. Iedereen vertelde van zijn familie wie wanneer jarig was. Pas na het vijfde drankje vroeg men aan elkaar wanneer iedereen jarig was.
‘En Sjoerd, wanneer ben jij eigenlijk jarig?’
‘Dat. En ook: wat is de kans dat ik nog een drankje krijg vandaag?
Jonneke en Evert keken elkaar geforceerd lachend aan
Sjoerd ging rechtop zitten, stapte van zijn kruk, liep om de bar en stond naast Koos. Die keek hem met grote ogen aan.
‘Ik ben op dezelfde dag jarig als Koos.’
Het viel een seconde stil, toen werd luid geschreeuwd.
En dat hield niet meer op. Iedereen, zelfs zij die normaal niet meer dan een of twee glaasjes dronken, ging die nacht luid zingend en dronken naar huis.
© Rick Ruhland 2024
Rick opent zijn mond 