Maandelijks archief: augustus 2021

Lekker uitgelegd rebound: Dromende dieren

In de eerste aflevering van onze podcast Lekker Uitgelegd, inmiddels bijna tien maanden geleden, spraken Dennis en ik over het Nahuatl. Dat is een taal die gesproken woord in Midden-Amerika. Woorden uit deze taal hebben het zelfs tot in de Westerse talen geschopt, zoals chocola en avocado. Maar Nahuatl is niet alleen een taal. Met de taal komt ook een cultuur. In de podcast over Nahuatl vertelden we over dromen en dat volgens de Nahuatl-cultuur mensen in hun droom bijvoorbeeld als een panter door de omgeving struinen.

Je kunt je afvragen, en dan doe ik dus in deze aflevering van Lekker Uitgelegd Rebound, hoe het zit met dieren. Dromen dieren? Hebben die ook zulke levendige verhalen?

Anders dan bij mensen, die we kunnen vragen of en wat zij gedroomd hebben, kunnen we bij dieren niet rechtstreeks te weten komen of ze dromen. We kunnen wel aan de hand van scans van de hersenactiviteit veronderstellen dat dieren dromen.

De vraag is dan logischerwijs ook: waar dromen dieren dan van? Dat zullen we nooit goed weten, maar er zijn aanwijzingen (o.a. door MRI) dat dieren het gedrag dat ze nodig hebben in het normale leven, in hun dromen verwerken. Vogels: hoe ze moeten fluiten, ratten: hoe ze door een ruimte moeten bewegen. Het lijkt in ieder geval zeker dat dieren dromen ook al is het lastig te bepalen waar ze over dromen.

Misschien gaat het te ver om de Nahuatl-cultuur op dieren te plakken. Dat wil zeggen, als mensen dromen, ontsnappen mensen uit hun dromen door als dieren rond te struinen. Geldt het omgekeerde ook? Dus: als dieren dromen, ontsnappen ze dan hun droom door als mens rond te struinen in de omgeving?

Intrigerende gedachte. Dat wel. Voor mij althans.

© Rick Ruhland 2021

Serveersuggesties: grillworst

Op menige verpakking staat een foto van het product in die verpakking. Dat gaat niet altijd goed: op kinderprut die meestal uit fijngemalen groentes bestaat staat vaak een baby afgebeeld, en op dierenvoedsel vaak een kat of hond, waarmee ik overigens niet wil beweren dat in die verpakking geen hond of kat zit.

Oordeel: een stuk bladerdeeg met grillworst en kaas in stukken gesneden met een prikkertje. Dat is het? Dat is de serveertip? Denk je niet dat een gemiddelde mens dat zelf had kunnen bedenken, misschien ook nog met fleuriger prikkertjes, met vlaggetjes of iets dergelijks? Dit is weinig meer dan de rol met een mes bewerken. Geen culinaire hoogstand. Maar serveertip? vanwege de prikkers wordt het geen 0.

Cijfer: 1.

© Rick Ruhland 2021

Proefschrift van de week

Titel: Ecologisch verantwoord terrorisme. Auteur: Mik Meer.

Samenvatting:
Soms ziet een onderzoeksverslag het daglicht dat grenst aan stemmingmakerij. Wetenschappelijk lijkt het allemaal goed onderbouwd en onderzocht te zijn, maar de wijze waarop het verhaal opgeschreven is voelt onbeholpen, dwangmatig, en narcistisch. Het gebeurt vaker. Zo is er ook een man die een titel als de mijne heeft gekregen, namelijk doctor. Het verschil tussen mij en hem is dat hij aandacht wil en daarom de politiek is ingegaan. We zijn beiden fantast, maar het verschil is dat ik dat door heb. Niet alleen van mijzelf, maar nog meer van hem.

Mik Meer heeft daar ook last, zij het dat hij een punt heeft. Zijn dissertatie is een sociobiologische en technologische verhandeling over de manier waarop keuzes in de samenleving (van lokaal tot nationaal) kunnen en moeten gemaakt. Moeten is een woord dat Meer veel gebruikt, zonder overigens aan te geven waarom iets zou moeten. Het is allemaal zeer dwangmatig, dat zeker. Zijn verhaal in het kort: Meer gaat uit van de gedachte dat soms verandering bewerkstelligt dat de samenleving moet leiden. Van een vechtpartij in een kroeg tot straatgevechten, van een burgeroorlog tot wereldoorlog, er gaat altijd iets stuk. De onderzoeker wil een moreel, ethisch oordeel vellen over het soort verandering. De titel van het proefschrift is nogal provocerend en daar is op zich niet mis mee, maar wat het eigenlijk onderzoek behelst is een antwoord op de vraag over de filosofische gevolgen van een strijd tussen mensen die meer schade aanricht dan dat het iets oplevert. ‘Als de optelsom van de gevolgen ook nog gevolgen van de ecologie meeneemt, dan is bepaalde verandering niet erg.’

Eindoordeel:
Misschien met de beste bedoelingen geschreven, maar kant noch wal rakend. Eerlijk gezegd snap ik er niets van. Is dat omdat ik een onbekende ben in het vak van de MFEF, de multifactoriale ecologische filosofie?
Je mag geen boeken verbranden, maar die vlutschrift heeft gediend als aanmaakpapier voor de open haard.
Afnemen die doctor-titel.

© Rick Ruhland 2021

Een ander verschijnsel van het een (27)

Het zou kunnen dat een sinaasappel met vruchtvlees net iets lekkerder is dan een sinaasappel met vluchtvrees.

Misschien is een sinaasappel met vluchtvlees of vruchtvrees nog smakelijker. Of smakelozer.

Het een sluit het ander niet uit.

© Rick Ruhland 2021

Liefde voor Schotland

Liefde voor iemand is niet zelden gebaseerd op iets kleins, een detail van iemands leven of uiterlijk, dat met toeval begon en met een prettige gewoonte eindigde. Heel natuurlijk, als je ziet hoeveel mensen leuk zijn, hoeveel vrouwen en mannen aantrekkelijk zijn. Dat je uiteindelijk aan die ene vrouw of man blijft hangen, heeft vaak een aantal redenen. Z/hij is leuk, deelt karaktereigenschappen, hobby’s of is simpelweg intuïtief de juiste persoon. Je kunt gewoon zo goed door een deur dat het niet minder dan logisch is dat je voor de rest van je leven bij elkaar blijft. Dat valt in de realiteit meestal wel tegen, dat bij elkaar blijven, maar de liefde (die ook haat kan zijn) zal vaak blijven.

Het object van mijn grote liefde is een land en zijn bewoners: Schotland. Alba, in het Gaelic, is de naam die eeuwen geleden werd gegeven aan de streek ten noorden van de Clyde, de rivier die door Glasgow stroomt, en van de Forth, de rivier net ten noorden van Edinburgh in de Noordzee uitmondt. Alles wat met Schotland te maken heeft omarm ik en de liefde is onvoorwaardelijk. Van de geschiedenis die tot millennia terug gaat (zoals te zien is aan steencirkels en andere neolithische bouwwerken) tot de hedendaagse politiek (ja, Schotland moet zo snel mogelijk onafhankelijk worden). Van de natuur (wie meent dat Schotland overal hetzelfde is, met als centrale kenmerken de hei en de bergen, die zit er naast) tot de cultuur (vooral muziek en whisky).

En om op de inleidende zin terug te komen: de liefde voor Schotland begon met de uitgestrekte weidsheid van het land, met de muziek die ik meer dan 30 jaar geleden leerde kennen, met de fabelachtige Schotten die ik in mijn hart gesloten heb, met het woeste landschappen, met de uitgestrekte leegte die mij steeds weer terug bij mijzelf brengen. Na die eerste reis, want ik voel me nooit een vakantievierder of toerist als ik in Schotland ben, ben ik meerdere keren terug geweest. Sinds die eerste keer ben ik meer en meer te weten gekomen over dit fijnste land van de wereld. Het land is steeds nieuw als ik er ben, en tegelijk zo bekend dat ik het mijn tweede thuis noem. Schotland bezoeken is de aangenaamste gewoonte geworden die ik ken en me überhaupt kan voorstellen.

Om uit Scotland the Brave (een van onofficiële volksliederen) te citeren:

Toweringin gallant fame,

Scotland my mountain hame,

High may your proudstandard gloriously wave,

Land of my high endeavour,

Land of the shining rivers,

Land of my heart for ever,

Scotland the brave.

En zo is het!

© Rick Ruhland 2021