Elke ordening die mij opgelegd wordt, zorgt voor weerstand en weerzin tot diep in mijn vezels. Mijn weerzin in structuren en simpelweg iets blijven doen omdat het altijd zo gedaan werd, of omdat nou eenmaal iemand zegt wat je moet doen, is extreem. Ik bezit teveel ervaringen met mensen die mij zeggen wat ik moet denken of doen, maar die qua denken, motivatie, creativiteit, etc. onvolgroeide dwergen zijn. Maar het komt ook voort uit mijn overtuiging dat als je iemand echt vertrouwt, in casu mij vertrouwt in wat ik heb aan ervaringen en wat ik heb geleerd, dat die persoon, ik, dus echt de kwaliteiten heeft waarvoor je hem of haar, in casu mij, hebt aangenomen. Als je iemand niet vertrouwt, dan heb je de verkeerde keuze gemaakt hetgeen je met het gebrek aan vertrouwen ook nog eens duidelijk maakt.
In de cultuur van het kapitalisme gaat het vaak daar mis. Kapitalisme is (onder andere) een vorm van handelen, zo je wilt, waarin achterdocht, competitie en zwartmaken elementair zijn. Kapitalisme an sich vind ik niet eens erg. Nou bestaat dat systeem van winst maken in de pure vorm niet. Overal wordt ingegrepen door regeringen en overheden. Maar het allerergste van modern kapitalisme is het managementvergif. Normaal werden bureaucratische lagen geassocieerd met communisme, maar meer en meer hebben bedrijven het idee van veel lagen managers omarmd. Modern kapitalisme is oud communisme.
Gevolg: niemand neemt nog de verantwoording voor zijn eigen dagen. Ik heb dat vanaf het moment dat ging werken, 25 jaar geleden, verafschuwd. Ik ben dan ook graag mijn eigen baas. In mijn wetenschappelijke carrière, in mijn acteercarrière, als docent, in mijn schrijven, als muzikant. Ik laat mij weinig zeggen. Bovendien weet niemand wat ik heb te doen zo goed als ik dat weet.
Te weinig wordt in bedrijven beseft dat het belangrijkste deel van ‘kapitalisme’ niet het isme is (wat echter in de praktijk wel steeds vaker het geval is), maar kapitaal. Menselijk kapitaal. Dat gebrek aan inzicht leidt het herhalen van dezelfde fouten. En niet een keer, maar keer op keer. De menselijke geest is ongehoord traag.
Wat velen niet duidelijk is, dat technologie geen oplossing is. Is niet de factor. De mens is de factor in het geheel. DE factor.
Daarbij draait het om wijsheid. Dus geen waarheid, geen intelligentie, maar weten hoe en wanneer wat te doen. De start van dat alles: vragen stellen. Niet antwoorden geven. Die zijn contextafhankelijk, en ze moeten vooral een oplossing geven voor iets wat niet werkt. Je slaat geen spijker in een fietsband die lek is.
Mijn wijsheid: managers zijn angsthazen. Die moeten de baas boven hen tevreden houden, de productie in de gaten houden, geen fouten maken. Die moeten naar boven likken. En als compensatie naar beneden trappen. Elk vermoeden van iemand die zelf nadenkt of die niet op hetzelfde pad loopt als de manager (terwijl beiden weten, als ze professionals zijn, dat ze uiteindelijk bij het zelfde doel, eindpunt zullen aankomen) wordt een kop kleiner gemaakt, of gekleineerd, of herplaatst, of een andere negatieve boodschap verteld.
Als iets de mensheid kan redden, is het overschot aan management en manager tot nul reduceren en de ideeën van Ricardo Semler omarmen. Je weet niet wie Semler is wat hij doet? Lees dit. Of kijk naar deze TED-talk van Semler zelf.
© Rick Ruhland 2018
Rick opent zijn mond 